Dit is een column uit mijn eerder verschenen boek: het supermarktparadijs.

Weinig atheïsten houden het vol in dit koude universum. Natuurlijk er zijn er een handvol die met goed gemoed de aarde beleven. Zij bezitten aardse wijsheid waaraan niet te tornen valt. Zij honen religie, spiritualiteit en alles wat in het verlengde ligt van deze immateriele zaken en voelen zich er wel bij. Daar valt weinig tegenin te brengen. Waarom een bril als het zich helder is. Daar moet wel onmiddellijk bij worden aangetekend: er zijn echter maar weinig atheisten die zich werkelijk thuis voelen in de geestelijk leegte. Ook voor de atheïst geldt: velen voelen zich geroepen, weinigen zijn uitverkoren.

De miniscule groep gelukkige atheïsten kan de grote schare atheïsten die de geesthonger voelt knagen niet helpen. De meeste atheïsten zullen beweren zich kikkerlekker te voelen in de poel des ongeloofs. Maar met hetzelfde gemak waarmee religie wordt weggehoond, wordt de existentiele Schaduw waar de meeste individuen vroeger of later mee te maken krijgen, genegeerd of kunstmatig buitengesloten.

De Schaduw wordt buitengehouden met een ontzagwekkend scherm van de meest ingenieuze lapmiddelen: vakkundig gemaakt entertainment, koffie, buitensporig consumentisme; onstilbare trek in betere spullen: kleding, gadgets, voedsel,  alcohol, paracetamol, oxazepam, xerosat, een bovenmatig gewicht toekennen aan beroepsmatige werkzaamheden. Het opblazen van individuele status door middel van betaalde arbeid is in de westerse wereld een dagtaak waaraan vaak de meeste energie verloren gaat. Zorgvuldig wordt de energie verspild aan secundaire zaken opdat men gemakshalve het excuus van een welverdiende vermoeidheid kan aanwenden, om zich niet te hoeven wijden aan de knagende Schaduw.

Met het afzweren van de religie heeft de moderne mens tegelijkertijd iets wezenlijks het zwijgen opgelegd: de behoefte aan geestelijke vervulling.

De moderne burger is mondiger dan ooit, maar zij heeft haar recht op individuele religiositeit nog niet durven opeisen. De vriendelijke new-age mens biedt door haar intellectueel zwak gefundeerde geloofsconstructen ook geen haven aan de veeleisende, opgeleide individu.

Dat een aanzienlijk deel van de Hollandse politieke macht in handen is van ouderwetse gelovigen die menen dat geloof automatisch een meer hoogstaand ethisch handelen garandeert, nodigt de atheïst ook niet uit om religie erg serieus te nemen. Deze politiek religieuzen claimen vanuit een morele superioriteit de wijsheid op het gebied van van abortus, euthanasie, anti-conceptie, homosexualiteit en drugsgebruik. Geen enkel gezond verstand argument lijkt indruk te maken op deze groep gelovigen. Zo blijft religie het speelveld van kortzichtige lieden die met hun religieuze vooringenomenheid de moderne mens van dit wezenlijke terrein af weten te houden. Aangezien de slimme atheïst deze ruimte ook niet claimt, laten velen deze brakke grond links liggen en stappen vaak even ongelovig als ongelukkig door het leven. Er zijn eenvoudigweg weinig alternatieven waarin het intellectuele gezonde verstand harmonieert met diep gewortelde geestelijke behoeftes.

Het is tijd voor de individu haar religieuze rechten met kracht op te eisen.

In haar strijd om onafhankelijkheid heeft de atheïst het kind met het badwater weggegooid. De primaire levensbehoeftes zijn teruggebracht tot materiele zaken. Vergeten is dat gevoelens van waardigheid, inspiratie en zingeving net zo goed tot de primaire levensbehoeftes behoren. Een weldoorvoed mens die niet kan voorzien in zijn spirituele noden blijft hongerig als een armoedzaaier. Dit kan letterlijk worden opgevat. Geestelijke leegte is de essentie achter vele verslavingen. Een heel mens weet zichzelf te matigen. Geen matigheid vanuit dwang, matigheid vanuit een gezonde behoefte.

Dit hoofdstuk wil het domein van de religie ontsluiten voor de atheïst en andersom: de gelovige inspiratie laten putten uit de bron van het atheïsme.

De reden voor deze onderneming is eenvoudig. Een tolerante spirituele levensopvatting is gezond.

[ Klik hier om naar het overzicht met artikelen in de categorie mens te gaan. ]